Èchte optimale zorg bij multiple sclerose
terug

Update advies corona vaccinatie

Upendo

Adviezen over corona vaccinatie en boosters bij MS

De adviezen rondom corona vaccinatie en boosters veranderen regelmatig en kunnen daardoor tot vragen en onzekerheid leiden. Wij raden alle mensen met MS aan om af en toe de website van het RIVM te raadplegen: https://www.rivm.nl/covid-19-vaccinatie. Daarnaast geven wij ook op onze website geüpdatet advies waarbij wij in de basis de adviezen van het RIVM en de MS werkgroep van Nederlandse Vereniging voor Neurologie volgen. Onderstaand advies is opgesteld op 25 juli 2022.

 

Kwetsbaarheid

Het hebben van MS maakt mensen niet kwetsbaarder voor corona. Ook het gebruik van MS medicatie maakt mensen niet kwetsbaarder. Een uitzondering hierop vormen de zogeheten B-cel depletie therapieën rituximab, ocrelizumab en mogelijk ofatumumab. Bij de corona-varianten die domineerden in 2020 en begin 2021 hadden mensen die een dergelijke therapie gebruikten een iets verhoogde kans op een ernstiger ziektebeloop. Tot op heden is dit bij de omicron-variant, die momenteel overheersend is, niet gezien.

Mensen boven de leeftijd van 60 jaar en mensen met een minder algehele conditie hadden bij de delta-variant een verhoogde kans op een ernstiger ziektebeloop. Tot op heden is niet duidelijk of dit ook voor de huidige omicron-variant geldt.

 

Vaccinatie

Het advies is om je te laten vaccineren tegen corona. Daarbij maakt het gebruik van MS-medicatie niet uit. Er zijn echter een paar uitzonderingen waarbij geadviseerd wordt om de vaccinatie voor of na een bepaalde periode van het medicatiegebruik te plannen (zie overzicht hieronder).

 

Boosters

Vanuit het RIVM wordt aangegeven dat mensen boven de 60 jaar en mensen met een verminderde weerstand een extra booster kunnen krijgen. Vertaald naar mensen met MS betekent dit iedereen boven de 60 jaar en iedereen met een minder algehele conditie (bijvoorbeeld omdat je rolstoelafhankelijk bent, moeizaam kunt lopen waardoor je conditioneel achteruitgegaan bent enzovoorts). Daarnaast geldt dit ook voor mensen die een B-celdepletietherapie (ocrelizumab, ofatumumab en rituximab) of een zogeheten S1P-remmer (fingolimod, ozanimod, ponesimod en siponimod) gebruiken. De reden hiervoor is dat bij gebruik van deze medicatie er weinig antistofreactie gezien wordt na vaccinatie of besmetting. Of je daardoor ook kwetsbaarder bent voor corona is nog onzeker. Het toedienen van een booster kan in de regel gewoon volgens het schema van het RIVM, ook bij gebruik van MS-medicatie. Er zijn echter een paar uitzonderingen waarbij geadviseerd wordt om de booster voor of na een periode van medicatiegebruik te plannen (zie overzicht hieronder).

 

Keuze in type vaccin/booster

Mensen met MS mogen een duidelijke voorkeur aangeven voor met welk vaccin/booster zij behandeld willen worden. Daarbij wordt geadviseerd om te kiezen voor het Pfizer vaccin. De reden hiervoor is dat zeer veel mensen met MS een tijdelijke toename van klachten hebben ervaren bij onder andere het Moderna en het Astra-Zeneca vaccin. Ben je eerder met bijvoorbeeld Moderna gevaccineerd en had je nergens last van, dan is het uiteraard prima om dat bij de eerstvolgende keer weer te doen.

 

Timing van vaccinatie/booster bij MS-medicatie

Bij het gebruik van de meeste MS-medicijnen kan de vaccinatie of booster gewoon gepland worden volgens schema. Bij enkele MS-medicijn is het echter verstandig om de vaccinatie/booster specifiek te plannen. Onderstaande adviezen hebben betrekking op de kans van slagen van de vaccinatie/booster. Het kan zijn dat het onder controle krijgen of houden van de MS belangrijker is en dat van deze adviezen dus afgeweken moet worden.

aHSCT (stamceltherapie): vaccineer tot 2 weken voor de behandeling (dit heeft echter in de regel weinig zin omdat het effect van vaccinatie door de chemotherapie bij aHSCT weer te niet gedaan wordt) of 3 tot 6 maanden na de behandeling. De vaccinatierespons na 6 maanden is groter dan na 3 maanden. Indien nodig kan eerder dan 3 maanden gevaccineerd worden alleen is de respons dan duidelijk minder.

Alemtuzumab (Lemtrada ®): vaccineer tot 4 weken voor de behandeling of minimaal 3 maanden na de behandeling. Indien nodig kan eerder dan 3 maanden gevaccineerd worden alleen is de respons dan duidelijk minder.

Cladribine (Mavenclad ®): vaccineer tot 2 weken voor de behandeling, na de behandeling kan in principe direct gevaccineerd worden.

Fingolimod (Gilenya ®): vaccineer tot 2 weken voor start van de behandeling, tijdens de behandeling vaccineren zodra mogelijk.

Ocrelizumab (Ocrevus ®): vaccineer tot 2 weken voor de behandeling, na de behandeling bij voorkeur zo lang mogelijk wachten (liefst minimaal 3 maanden). Ocrelizumab is een B-celdepletie therapie en zorgt ervoor dat de B-cellen langdurig (soms tot een jaar) niet meer meetbaar zijn in het bloed. Dit zorgt voor een afwezige tot sterk verlaagde antistof respons op vaccinatie/booster. Hoe langer geleden de toediening van ocrelizumab was (waardoor B-cellen mogelijk heel langzaam weer gaan herstellen) hoe meer kans er is op een antistofrespons.

Ofatumumab (Kesimpta ®): vaccineer tot 2 weken voor de behandeling, na de behandeling is het advies om de behandeling tijdelijk te onderbreken omdat B-cellen redelijk snel iets terugkomen bij gebruik van ofatumumab. Het praktische advies nu is om 8 weken na de behandeling te vaccineren/boosteren en twee weken daarna te herstarten met de behandeling.

Ozanimod (Zeposia ®): vaccineer tot 2 weken voor start van de behandeling, tijdens de behandeling vaccineren zodra mogelijk.

Ponesimod (Povery ®): vaccineer tot 2 weken voor start van de behandeling; tijdens de behandeling de behandeling gedurende 1 week onderbreken en dan vaccineren/boosteren. Twee weken nadien herstarten met de behandeling.

Siponimod (Mayzent ®): vaccineer tot 2 weken voor start van de behandeling, tijdens de behandeling vaccineren zodra mogelijk.

Omdat vaccineren bij MS een complexe afweging kan zijn en omdat niemand met MS gelijk is, is het verstandig om altijd te overleggen met jouw hoofdbehandelaar.